Hầu hết chúng ta, thỉnh thoảng hoặc thường xuyên hơn, đều có cảm giác thật khó chịu khi quên thứ gì đó. Những lần “mất trí nhớ” đột ngột này có thể làm chúng ta bực mình và thất vọng, cũng như lo sợ rằng chúng ta có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Mặc dù Alzheimer và các loại bệnh sa sút trí tuệ khác là nguyên nhân gây ra nhiều trường hợp mất trí nhớ, nhưng cũng có nhiều yếu tố khác, không phải là vĩnh viễn cũng có thể gây mất trí nhớ.
Vậy, nguyên nhân nào khiến chúng ta quên? Điều gì ngăn cản chúng ta lưu trữ một đoạn thông tin đó hoặc có thể nhớ lại nó như thế nào? Đây là một số trong nhiều lý do mà chúng ta không thể nhớ:
Nguyên nhân cảm xúc khiến chúng ta mất trí nhớ
Bởi vì tâm trí và cơ thể của con người được kết nối và ảnh hưởng lẫn nhau, cảm xúc và suy nghĩ của chúng ta có thể tác động đến não của mình. Năng lượng cần thiết để đối phó với những cảm giác nhất định hoặc căng thẳng trong cuộc sống có thể cản trở việc lưu trữ hoặc ghi nhớ các chi tiết và lịch trình.
Thông thường, những tác nhân gây mất trí nhớ do cảm xúc này có thể được cải thiện bằng cách hỗ trợ, tư vấn và thay đổi lối sống. Thậm chí chỉ cần nhận thức được và hạn chế tiếp xúc với những yếu tố làm tăng căng thẳng cũng có thể hữu ích.
Lưu ý
Căng thẳng quá nhiều có thể làm đầu óc chúng ta quá tải, gây mất tập trung và chảy máu chất xám dẫn đến stress. Điều này trong ngắn hạn có thể ảnh hưởng đến trí nhớ nhất thời, trong khi việc tiếp xúc với căng thẳng mãn tính, lâu dài có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Quản lý căng thẳng là một chiến lược quan trọng để duy trì chất lượng cuộc sống và cải thiện sức khỏe của cơ thể và bộ não của bạn.
Trầm cảm
Trầm cảm có thể làm suy giảm tâm trí và gây ra sự mất hứng thú với môi trường xung quanh khiến trí nhớ, sự tập trung và nhận thức bị ảnh hưởng. Tâm trí và cảm xúc của bạn có thể bị đè nặng đến mức bạn không thể chú ý nhiều đến những gì đang xảy ra.
Do đó, việc nhớ lại điều gì đó mà bạn không chú ý là rất khó. Trầm cảm cũng có thể khiến bạn mất ngủ hoặc ngủ không ngon giấc, điều này làm cho bạn ghi nhớ thông tin trở nên khó khăn hơn.
Pseudodementia là một thuật ngữ mô tả sự kết hợp của mất trí nhớ và trầm cảm. Nếu bạn nghĩ rằng bạn đang trải qua chứng mất trí nhớ giả, kiểm tra nhận thức sẽ giúp trấn an bạn và loại trừ chứng mất trí nhớ thực sự.
Mặc dù cảm thấy “không ổn” trong cuộc sống hàng ngày, người bị chứng mất trí nhớ tạm thời vẫn có thể thực hiện khá tốt các bài kiểm tra nhận thức. Bệnh trầm cảm thường rất dễ điều trị. Thông thường, sự kết hợp giữa tư vấn và thuốc, đặc biệt nếu có sự quan tâm chia sẻ của người thân thì việc điều trị sẽ rất hiệu quả.
Lo lắng
Có một số người lo lắng trong một số tình huống nhất định, ví dụ như khi làm bài kiểm tra, trước một buổi phỏng vấn, một buổi thuyết trình. Một số khác có thể mắc hội chứng rối loạn lo âu tổng quát lan rộng hơn, liên tục cản trở các hoạt động lành mạnh, bao gồm cả trí nhớ. Xác định và điều trị chứng lo âu có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và có thể cả trí nhớ của bạn.
Đau buồn
Đau buồn tiêu hao một lượng lớn năng lượng thể chất và cảm xúc, và điều này có thể làm giảm khả năng tập trung vào các sự kiện và những người xung quanh chúng ta. Do đó, trí nhớ của chúng ta có thể sẽ bị ảnh hưởng. Trạng thái đau buồn tương tự như trầm cảm, nhưng nó thường xuất hiện khi bạn gặp một tình huống cụ thể hoặc mất mát bất ngờ, trong khi trầm cảm dường như không có nguyên nhân cụ thể.
Đau buồn sâu sắc cần có thời gian để nguôi ngoai, và việc dành thời gian cho nỗi buồn của bạn là điều phù hợp và cần thiết. Bạn có thể cảm thấy kiệt quệ cả về thể chất và tinh thần khi bạn đang trải qua đau buồn. Hãy cho bản thân thêm thời gian để có thể vượt qua nỗi buồn và lấy lại tinh thần.
Ảnh hưởng của thuốc hoặc các biện pháp điều trị khác
Đôi khi trí nhớ giảm sút có thể do thuốc hoặc các yếu tố khác mà bạn sử dụng để điều trị căn bệnh nào đó. Chúng có thể bao gồm thuốc theo toa, thuốc thay đổi tâm trí khác và thậm chí cả phẫu thuật.
Rượu hoặc sử dụng ma túy
Uống rượu hoặc sử dụng ma túy bất hợp pháp có thể làm suy giảm trí nhớ của bạn, cả trong ngắn hạn và dài hạn. Những chất này có thể gây hại đáng kể cho trí nhớ của bạn hơn những thứ khác, từ mệt mỏi đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh sa sút trí tuệ.
Hóa trị liệu
Nếu bạn đang được hóa trị liệu như một phương pháp điều trị ung thư, bạn có thể gặp ” hóa chất não “, được mô tả là sương mù não do các loại thuốc nhắm vào khối u của bạn. Tuy nhiên bạn có thể yên tâm bởi tác dụng phổ biến này thường là tạm thời.
Phẫu thuật tim
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sau khi phẫu thuật tim, bạn có thể tăng nguy cơ lú lẫn và suy giảm trí nhớ. Điều này có thể cải thiện khi bạn hồi phục và thông thường nhu cầu phẫu thuật tim loại này lớn hơn nguy cơ có thể xảy ra. Bạn hãy thảo luận về mối quan tâm của mình với bác sĩ của bạn.
Gây tê
Một số người cho biết mất trí nhớ hoặc lú lẫn, thường kéo dài trong vài ngày sau khi sử dụng thuốc gây mê. Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn chưa rõ ràng trong việc xác định xem liệu có mối tương quan trực tiếp giữa việc gây mê hay các yếu tố khác có thể khiến não hoạt động kém hiệu quả hơn hay không.
Nếu bạn thấy mình có những triệu chứng mất trí nhớ và lo ngại mắc bệnh Alzheimer thì hãy tới gặp bác sĩ để được chẩn đoán. Việc biết sớm bệnh sẽ giúp bác sĩ can thiệp kịp thời, làm chậm quá trình tiến triển bệnh.
